Invloed van breuken

______________________

Introduction

Bibliography

______________________

Informatie over mijn onderzoek (Nederlands)

Achtergronden

Inleiding

Spanning in de aardkorst

Breuken

Breuken & aardbevingen

Invloed van breuken op het landschap en de loop van rivieren

Invloed van breuken op het grondwater

Veldwerken

Maasterrasafzettingen en de Feldbiss Breuk zone

Geleen Breuk Onderzoekssleuf

Foto's

Feldbiss Breuk Onderzoekssleuf

Foto's

Links

Bronnen

______________________

De Invloed van breuken op het landschap en de loop van rivieren

Invloed van breuken op het landschap, kun je breuken zien in het landschap ?
De activiteit van breuken heeft veel invloed op het landschap. Actieve breuken kunnen hellingen vormen tussen opgeheven en gedaalde gebieden.

Op sommige plekken in Zuid Nederland is de helling ten gevolge van breukwerking goed te zien.

Waar kun je in Nederland hellingen ten gevolge van breukactiviteit zien ? (wordt nog uitgebreid)
	Dit is de helling veroorzaakt door de Feldbiss Breuk, te zien in België bij het plaatjes Bree. In dit gebied hebben Belgische collega's onderzoek gedaan naar breuken (zie Paleosis)

Wat gebeurt er met een rivier in een actieve breukzone?
De bewegingen in de aardkorst hebben hun invloed op veel processen die zich aan het aardoppervlak plaatsvinden, zoals bijvoorbeeld het gedrag van rivieren. In de loop van honderdduizenden jaren hebben deze bewegingen de loop van de rivieren beinvloed. Zo'n 700.000 jaar geleden liep de Maas door de Centrale Slenk. Door het dalen van de Centrale Slenk kon de Maas nergens anders heen stromen en was de Maas eigenlijk gevangen in de dal van de Slenk.Geleidelijk aan kwam de Maas steeds dichter tegen de Peel Horst aan te liggen, dit kwam omdat de Centrale Slenk naast dalen ook nog eens kantelt naar het noordoosten, richting de Peel Horst dus.
Toen de Peelrand Breuk zone een periode had dat het wat minder actief was, zo'n 500.000 jaar geleden, kwamen de Centrale Slenk en de Peel Horst op gelijke hoogte te liggen en zag de Maas kans om op de Peel Horst te gaan stromen. Doordat de Peel Horst ook naar het noordoosten helt, gleed de Maas af naar het dal van de Venlo Slenk. Intussen had de Maas zich ingesneden (een dal gevormd) in de Peel Horst en bleef het stromen over de Peel Horst in het dal van de Venlo Slenk waar het water van de Maas samen kwam met de Rijn en naar zee stroomde. Heden ten dage is deze situatie zon steeds zo.

De bewegingen langs breuken hebben ook hun invloed op waar de rivier erodeerd, materiaal weghaalt, en waar de rivier sedimenteerd, materiaal neerlegt. Zoals bijvoorbeeld in Limburg waar de rivier de Maas de Feldbiss Breuk zone oversteekt. In volgende drie plaatjes is dit uitgelegt. De Feldbiss Breukzone is weergegeven als één rode lijn. Het gebied links (Zuid Limburg, Kempisch Plateau) komt omhoog en het gebied rechts (Noord Limburg, Centrale Slenk) gaat omlaag.

Begin situatie: Een rivier heeft altijd een helling nodig om te stromen, meestal bedraagt deze enkele meters per kilometer.
Activiteit breuk: Het achterland van het stroomgebied wordt opgeheven. Hierdoor wordt de rivier steiler en gaat dus harder stromen. Dat betekent meer energie om het opgeheven deel af te breken. Een dal begint zich te vormen.
Breuk activiteit gestopt: Door het sneller stromen snijdt de rivier zich in, een rivierdal ontstaat. Grind en zand dat meegevoerd wordt door de snelstromende rivier kan niet meer mee gespoeld worden als de rivier ineens een minder steile helling krijgt. Het zand en grind valt neer (sedimenteerd) en vullen het ‘gat’ op.	Figuren gemaakt door Bernd Andeweg

Het landschap in Zuid Limburg (Limburgse Heuvel Landschap) is dus 'gemaakt' door de actieve breuken in het gebied rond Sittard. Het opgeheven deel is door rivieren ingesneden en vormt nu het Limburgse heuvellandschap. Als je op een hoger gelegen deel bent in Zuid-Limburg kun je heel goed zien dat het gebied als een soort plateau is omhoog gekomen: de 'toppen' van de heuvels zijn erg vlak en liggen ongeveer overal even hoog. Tussen de heuvels zijn voor Nederlandse begrippen diepe dalen ontstaan (de Geul, de Gulp, de Jeker).

Het gebied ten noorden van Sittard is steeds gedaald en de rivieren hebben hier de erosieproducten (zand, keien) 'afgezet', zodat een vlak gebied is ontstaan.

Mocht je ooit op de A2 tussen Eindhoven en Maastricht rijden, let dan op want dat kun het goed zien. Ten noorden van de afslag Sittard/Born is het landschap plat (Centrale Slenk), ten zuiden van deze afslag is het landschap heuvelig.